Zrozumieć Kredyt - 1. Słownik pojęć

W tej serii artykułów, pod nazwą Zrozumieć Kredyt, będę przedstawiał poszczególne zagadnienia dotyczące podstaw zrozumienia pojęcia kredytu.  Jak dobrze policzyć całkowity koszt kredytu? Co się składa na oprocentowanie? I wiele innych podstawowych pojęć, które pomogą Wam lepiej zrozumieć proces ubiegania się o kredyt. Zaczynamy w tej, pierwszej części, od przybliżenia ogólnego słownika pojęć, jakie możemy spotkać przy ubieganiu się o kredyt.

Słownik pojęć kredytowych (najistotniejszych)

• BIG - Biuro Informacji Gospodarczej. 

Jest to rodzaj instytucji działającej zgodnie z ustawą o gromadzeniu danych. Znajdziemy w niej informacje odnośnie niespłacanych rachunków za gaz, prąd, wodę, zaległościach w ZUS-ie, z czynszem, za telewizję, telefon i inne podobne. Dla banku jest cennym źródłem informacji o kliencie. W polsce jest kilka takich instytucji, nie ma jednego centralnego BIG-u.

• BIK - Biuro Informacji Kredytowej. 

Instytucja, której zadaniem jest gromadzenie i udostępnianie danych dotyczących historii kredytowej klientów banków, SKOK-ów a także parabanków. Są tam wszelkie informacje o kliencie, zarówno te pozytywne jak i negatywne. Biuro to dostarcza również narzędzie zwane  scoringiem kredytowym.  

•  Całkowity Koszt Kredytu

To wszystkie koszty wraz z odsetkami oraz pozostałymi opłatami, prowizjami, które konsument musi zapłacić za uruchomienie kredytu. Wlicza się tu także dodatkowe usługi związane z kredytem, takie jak np. ubezpieczenie. Stanowi on pełną informację o ponoszonych przez kredytobiorcę kosztach kredytu. Porównując oferty bankowe trzeba zawsze porównywać je biorąc pod uwagę właśnie całkowity koszt kredytu.

• Doradca Finansowy

Profesjonalista, którego rolą jest przede wszystkim przekazanie klientowi merytorycznej wiedzy na temat jego możliwości pozyskania lub ochrony majątku.

• Firmy pożyczkowe

To firmy, które nie są bankami więc nie są objęte nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego. Udzielają pożyczki pieniężne oraz kredyty. Ich działalność jest regulowana odrębną ustawą.

• Gwarant

Osoba, która poręczyła za inną osobę spłatę zobowiązania, inaczej poręczyciel.

• Hipoteka

Z definicji to ograniczone prawo rzeczowe na nieruchomości lub innych wybranych prawach. Służy do zabezpieczenia spłaty danej wierzytelności wynikającej z oznaczonego stosunku prawnego (np. umowy kredytowej). W praktyce wygląda to tak, że jeżeli bierzemy kredyt np. na dom, to najczęściej ten dom zostaje obciążony hipoteką (można się zabezpieczyć też inną nieruchomością). Czyli jeżeli nie uda nam się spłacić tego kredytu, zostanie wypowiedziana umowa kredytowa i finalnie nieruchomość zostanie wystawiona na licytację komorniczą, to pieniądze z tej licytacji zostają przeznaczone na spłatę pozostałych zaległości wobec banku.

Podsumowując: Hipoteka to zabezpieczenie banku na wypadek niewypłacalności kredytobiorcy. 

• Historia kredytowe

Można powiedzieć, że to nasza swoista biografia finansowa. Znajdziemy w niej wszystkie informacje o kredytach zaciągniętych lub poręczonych przez daną osobę, to wszystkie pozytywne jak i negatywne historie (terminowe spłaty lub nieterminowe spłaty). Dla banków jest to ważna wytyczna odnośnie klienta, czy był rzetelny w swoich spłatach, czy nie?

• Karencja w spłacie kredytu

To zawieszenie spłaty kredytu na określony czas. Najczęściej w tym czasie spłacane są tylko odsetki, choć są i takie banki co oferują zawieszenie całej raty kapitałowo-odsetkowej. W praktyce wygląda to tak, że banki oferują np. możliwość zawieszenia spłat raty na kilka miesięcy (zależy jaki kredyt), nazywa się to czasami wakacjami kredytowymi. 

• Kredyt

Kwota pieniężna udostępniania na konkretny cel na czas określony w umowie. Kredytobiorca zobowiązuje się wykorzystać kredyt zgodnie z jego przeznaczeniem oraz zwrócić pobraną kwotę razem z należnymi bankowi odsetkami i prowizjami.

O różnych rodzajach kredytów, możecie poczytać tutaj: Rodzaje Kredytów

• Marża

Zarobek banku z tytułu udostępnienia kapitału. Bank, pożyczając pieniądze, powiększa stopę procentową o pewną wielkość, która jest jego zyskiem - marżą. Jej wysokość zależy od oceny klienta, na ile jest wiarygodny do spłaty swojego zadłużenia. Marża + stopa procentowa (np. WIBOR) składa się na oprocentowanie kredytu.

• Ocena punktowa (tzw. scoring )

To liczba pubnktowa uzyskanych przez klienta w wyniku zastosowania tzw. metody punktowej oceny ryzyka kredytowego. Jest ona wyliczana na podstawie danych o kliencie pochodzących z rozmaitych zbiorów - (np. banki i SKOK-i). Im więcej punktów, tym większe prawdopodobieństwo, że klient będzie terminowo spłacał swoje kredyty. 

Ocena punktów BIK przyjmuje wartości od 192 do 631 punktów i dodatkowo jest jeszcze prezentowana w postaci gwiazdek (od 1 do 5). 

• Oprocentowanie kredytu

Inaczej koszt kapitału, jaki zostaje pożyczony w ramach umowy. Liczony w ujęciu rocznym, tzn.

jeżeli zostaje udzielony kredyt o wartości 50 000 zł na oprocentowaniu 10%, to rocznie klient musi zapłacić z tego tytułu 5000 zł.  Oprocentowanie spłacane jest w ratach miesięcznych (razem z kapitałem).

• Pożyczka

Środki pieniężne lub rzeczowe udostępniane na określony czas (lub nieokreślony) bez określania celu przeznaczenia. Regulowana jest przepisami kodeksu cywilnego. Różni się od kredytu regulacjami prawnymi oraz tym, że pożyczkę mogą udzielić również instytucje inne niż banki czy SKOK-i.

• Produkty kredytowe

Przykładowe produkty to wszystkie kredyty jak również karty kredytowe, debetowe oraz limity w koncie osobistym. Warto pamiętać, że karty kredytowe czy przyznane limity na koncie również mają wpływ na naszą historię kredytową (pozytywną lub negatywną).

• Promesa kredytowa

To niejako obietnica udzielenia kredytu na określonych warunkach po spełnieniu odpowiednich wymagań formalnych. W skrócie: bank może obiecać klientowi konkretne warunki kredytowe ale dopiero gdy spełni pewne wymogi. Wtedy wystawia promesę, która gwarantuje te warunki, ale dopiero gdy klient spełni wymagania, których na dzień wystawienia promesy nie spełnia.

• Prowizja za udzielenie kredytu:

Opłata dla banku za obsługę/uruchomienie kredytu, może być opłacana jednorazowo lub rozłożona w czasie (dodawana do rat).

• Rata kredytu (rata kapitałowo-odsetkowa)

Rata składa się z części kapitałowej oraz odsetkowej. Część kapitałowa to spłacana kwota którą otrzymaliśmy od banku. Część odsetkowa to spłacane przez nas wszystkie koszty związane z kredytm (prowizje, oprocentowanie i inne).  Są raty malejące oraz raty równe. Więcej o ratach tutaj:

Raty kapitałowo-odsetkowe!

• RRSO (Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania)

To bardzo ważny wskaźnik dla konsumenta. RRSO informuje nas jaki jest całkowity koszt kredytu ponoszony przez klienta. Wyrażanay jest jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym.

• Transza

Transza to inaczej jedna z części przyznanego kredytu, wypłacana najczęściej przy realizacji budowy lub remontów nieruchomości. Najlepszym przykładem jest kredyt hipoteczny na dom. Bank wypłaca nam kolejne "porcje" środków po zakończeniu kolejnych etapów budowy. 

• Ubezpieczenie przy kredycie

Szereg rozmaitych ubezpieczeń, które mogą dotyczyć wymogów kredytowych. Przykładowo ubezpieczenie niskiego wkładu lub wymagane ubezpieczenie na życie lub na wypadek utraty pracy.

• WIBOR (z ang. Warsaw Interbank Offered Rate) 

To stopa procentowa po jakiej banki są skłonne udzielić kredytu na rynku warszawskim (przez jeden bank innemu bankowi). Stawka ta jest ustalana codziennie w Warszawie i wchodzi w skład oprocentowania kredytu (obok marży banku). Banki nie mają wpływu na tą stopę procentową.

• Windykacja

Działania mające na celu odzyskanie należności w przypadku, gdy klient nie wywiązuje się z warunków umowy.

To oczywiście nie wszystkie pojęcia, ale wydaje mi się, że warto je poznać jeżeli interesuje nas kredyt. 

rofesjonalista, związany lub niezwiązany z żadną konkretną instytucją finansową, którego rolą jest przede wszystkim przekazanie klientowi merytorycznej wiedzy na temat ochrony jego majątku.